Stand en prognose

Kenmerken bevolking Nederland

Prognoses wijzen uit dat de totale bevolking in Nederland in 2050 gestegen zal zijn. Van de verwachte 18,5 miljoen inwoners, in 2050, zal 7,9% uit Utrecht komen. De grootste provincies zullen Zuid-Holland (4.198.700), Noord-Holland (3.201.700) en Noord-Brabant (2.747.000) zijn. De kleinste provincies zullen Zeeland (383.100), Drenthe (475.800) en Flevoland (495.700) zijn. De provincies waarvan verwacht wordt dat ze het meest zullen groeien van 2021 tot 2050 zijn Flevoland (17,3%), Zuid-Holland (11,3%) en Utrecht (10,5%). De provincies met de grootste daling zijn Groningen (-4,9%), Friesland (-4,6%) en Limburg (3,4%).

Utrecht blijft groeien tot 2050

In 2021 heeft de provincie Utrecht zo’n 1.325.000 inwoners en volgens de prognose van PBL/CBS zal dit aantal stijgen tot bijna 1.464.200 in 2050. Voor 22 van de 26 Utrechtse gemeenten geldt dat er naar verwachting sprake zal zijn van bevolkingsgroei tot aan 2050, voor 4 gemeenten geldt dat er een (lichte) krimp verwacht wordt. Het gaat hierbij om IJsselstein (-2,1%), Montfoort (-0,7%), Lopik (-0,7%) en De Bilt (-0,2%). De grootst groeiende gemeenten zijn naar verwachting Woudenberg (26,7%), Renswoude (21,2%), Utrecht (20,9%) en Bunschoten (16,7%).

Bevolkingsprognose naar gemeenten provincie Utrecht 2021-2050

Bron: CBS

Groei in tien jaar

De provincie Utrecht heeft in 2021 bijna 1,75 miljoen inwoners en omvat daarmee 7,8% van de Nederlandse bevolking. De provincie is dan ook 10,8% gegroeid, in inwonersaantal, ten opzichte van 2011. De meeste inwoners wonen in gemeenten Utrecht (359.400), Amersfoort (157.400) en Veenendaal (67.000) en de minste inwoners wonen in Renswoude (5.600), Eemnes (9.300) en Oudewater (10.100). In de afgelopen tien jaar zijn bijna alle gemeenten gegroeid. Relatief gezien is de grootste groei terug te zien bij de gemeenten Renswoude (16,9%), Woudenberg (13,5%) en Bunschoten (9,5%). De kleinste groei is te zien bij de gemeenten Baarn (1,7%) en Lopik (2,4%). De enige gemeente die gekrompen is ten opzichte van 2011, is IJsselstein (-1,6%).

Bron: CBS

Stand bevolking 2021 en groei ten opzichte van 2011

Bron: CBS

Medio 2021 nog onduidelijk of er sprake is van babyboom

De coronacrisis en -maatregelen hebben er tot dusver niet voor gezorgd dat de kinderwens van ouders bevroren is geraakt. In de eerste helft van 2021 werden in Nederland ruim 86.000 kinderen geboren, 4.500 méér dan in dezelfde periode een jaar eerder. Vooral in de maanden februari, maart en april kwamen er vergeleken met voorgaande jaren relatief veel kinderen ter wereld. De vraag is of er gesproken kan worden van een corona babyboom. In een interview met een socioloog van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat zij de geconstateerde toename van geboortes voor de zomer van 2021 (nog) niet als zodanig wil bestempelen. Daarvoor zullen eerst de cijfers van het derde kwartaal moeten worden afgewacht. De geboortegolf komt volgens de socioloog ook niet helemaal uit de lucht vallen; deels waren ze al in de prognoses (van voor de coronaperiode) ingecalculeerd. Vrouwen wachtten de afgelopen jaren langer met kinderen krijgen, deels door een toenemend aantal flexibele arbeidscontracten en gebrek aan juiste woonruimte, deels omdat ze het belangrijk vinden om eerst van het leven te genieten voor zij aan kinderen beginnen. Deze groep begint juist nu tegen een leeftijd aan te lopen waarop ze niet langer willen wachten. Waar de coronacrisis in ieder geval wel heeft geholpen, is het feit dat veel werkgevers best enthousiast zijn over thuiswerken, en dat kan het combineren van arbeid en zorg aantrekkelijker maken. Ook gaf de coronacrisis volgens de socioloog stellen meer tijd om over kinderen krijgen na te denken.

Bron: Maatschappelijke impact van de coronapandemie in de provincie Utrecht. Een tussenstand. (Oktober 2021)

Groei vooral door migratie en stijgende levensduur

De bevolking groeit de komende decennia vooral doordat er meer mensen naar Nederland komen dan er vertrekken, maar ook door stijgende levensduur. Vanaf 2023 worden er ook weer meer kinderen geboren, maar dat is op den duur niet voldoende om het oplopende aantal sterfgevallen te compenseren. Volgens de huidige inzichten zullen tussen 2040 en 2060 jaarlijks meer inwoners overlijden dan er kinderen worden geboren. 

Bron: CBS

In 2040 een kwart van de bevolking 65-plus

Het aandeel 65-plussers in de bevolking stijgt van 20 procent eind 2020 naar 25 procent rond 2040. Dit is zowel het gevolg van de naoorlogse geboortegolf en het grote aantal geboorten in de jaren zestig, als van de stijgende levensduur. Het aantal ouderen stabiliseert naar verwachting tussen 2040 en 2050, als kleinere generaties de 65 jaar passeren en veel ouderen uit de grote naoorlogse generaties overlijden. Na 2050 neemt het aantal ouderen in de bevolking weer toe, mede doordat de grote generatie millennials dan 65 jaar wordt.

Het aantal inwoners van 20 tot 65 jaar stijgt naar verwachting van 10,3 miljoen nu naar 10,4 miljoen rond 2027. Na een daling stijgt het weer, tot 10,9 miljoen in 2070. Het aantal 0- tot 20-jarigen blijft de komende jaren waarschijnlijk rond de 3,7 miljoen, waarna een toename inzet tot 4,2 miljoen jongeren in 2070.

Bron: CBS

In 2070 naar verwachting 42 procent met een migratieachtergrond

De afgelopen twintig jaar (tussen eind 2000 en eind 2020) is de bevolking met 1,5 miljoen inwoners gegroeid, van wie 96 procent een migratieachtergrond heeft. Dit komt door immigratie, maar ook doordat de eerste generatie migranten kinderen kregen (de tweede generatie). De bevolking met een Nederlandse achtergrond neemt sinds 2015 af, doordat er meer mensen overlijden dan er kinderen worden geboren en er iets meer mensen emigreren dan immigreren.

De komende decennia groeit de bevolking alleen nog door mensen met een migratieachtergrond, en daalt het aantal inwoners met een Nederlandse achtergrond verder. Eind 2030 heeft 25 procent van de bevolking een migratieachtergrond, in 2070 zal dit naar verwachting 42 procent zijn. Zowel nu als in de toekomt is bijna de helft van degenen met een migratieachtergrond zelf in Nederland geboren, met minimaal één in het buitenland geboren ouder.

Bron: CBS

Vergelijking met vorige prognose

De bevolkingsprognose wordt jaarlijks bijgesteld door het CBS, waarbij de recentste ontwikkelingen en nieuwe inzichten worden meegenomen. Ten opzichte van de prognose uit 2019 zijn er vooral aanpassingen op korte termijn vanwege de corona-pandemie. Daarnaast ligt het aantal geboorten de komende jaren lager doordat vrouwen het krijgen van kinderen uitstellen. Op de lange termijn is het jaarlijks aantal emigranten lager ingeschat. Door de bijstelling is het verwachte inwonertal in 2060 volgens de huidige prognose 279 duizend hoger dan de vorige prognose.